ÇİMLENEN FİDELERDE SICAKLIK FARKI

Bu yıl pekçok tohum ekince bazıları ev içinde bazıları bahçede minik bir serada ve bazılarıda tamamen dış ortamda çimlendi. Sıcaklık tohumların çimlenme süresini etkilediği kadar gelişmelerinide etkiliyor. Sıcaklığın fidelere etkisi konusunda nette şu bilgilere ulaştım: Domates sıcaktan hoşlanan bir sebze çeşididir. Ortalama sıcaklığın 20-25°C arasında olmasını ister. Sıcaklığın büyüme ve gelişme devrelerine etkisi üzerinde çeşitli araştırmalar yapılmıştır. İlk etkisi, domates tohumlarının çimlenmesi üzerindedir. Bu dönemde sıcaklık 10°C’nin altında olmamalıdır. Tohumlar çimlenip, genç bitkiler toprak yüzüne çıkıp kotiledon yapraklar yatay durum aldığında çimlenme ve sürme tamamlanmış olur. Bitki toprak yüzüne çıktıktan 1-2 hafta sonra büyüme ucunda 1-2 yaprak taslağı görmek mümkündür. Sıcaklığın ve çevre koşullarının etkisi bu dönemden sonra artar. Domates fidelerinin 10-30 günlük süresi, birçok araştırıcı tarafından kritik devre olarak kabul edilir (LEWIS 1953, MACİT 1977). Bu dönem domatesi ilk vejetatif devreden generatif devreye geçiş zamanıdır ve domates yetiştiriciliğinde oldukça önemlidir. Çünkü, bu devrede vejetatif gelişmeden, generatif gelişme devresine geçilmezse, daha sonra bu devreye tekrar geçebilmek için 20-30 güne gerek duyulur. Bu dönemde bitki üzerinde sadece yapraklar bulunduğundan, bir çok araştırıcı bitkideki yaprak sayısı ile devreyi belirlemeğe çalışmıştır. ROODENBURG (1947) sıcaklığın düşmesi ile ilk çiçeklenmeye kadar olan devrede yaprak sayısının azaldığını, WITWER ve TEAUPNER (1956), 10-13 °C sıcaklıkta, 18-21°C sıcaklığa karşın yaprak sayısını az, fakat daha erken çiçek oluştuğunu saptamıştır. Ayrıca bitki boyu kısa, gövde kalın ve yan sürgünler daha kuvvetle sürmektedir. Bir noktada düşük sıcaklık veya vernalizasyon bitkide erken çiçeklenmeyi sağlamaktadır. Nitekim CALVERT (1965), yüksek sıcaklıkların çiçek oluşumunu geciktireceğini, sürgün ucunun vejetatif büyümesini devam ettireceğini vurgulamaktadır. KAYNAK
Gözden kaçırmamakta fayda var burada bahsedilen sıcaklıklar sabit sıcaklıklar yani gece gündüz değişmeyen kapalı ortamdaki sıcaklıklar. Bizse dışarıda ekimden bahsediyoruz günü gününe hatta saati saatine uymayan bir havadan. Gündüz 18-20 dereceleri bulup geceleri 3-5 dereceye düşen sıcaklıkların fidelerdeki etkisi hakkında alttaki resimlerden fikir sahibi olabilirsiniz.

Bu fideler ekim tarihi itibariyle yaşça en büyük fidelerim. Bahçede açıkta ekildiler çimlenmeleri ve bu hale gelmeleri yaklaşık 2,5 ay sürdü. On gün kadar önce ilk şaşırtmalarının ardından seraya alındılar ve son 3 gündür gözle görülür gelişme ilerlemesi gösterdiler. Seraya alınmamış olsalar dışarıda henüz gerçek yaprakları bu kadar büyümeyecekti. Bunu çok kesin bir dille söylüyorum çünkü resimlerini çekmeyi unuttuğum için şu an ekleyemediğim kardeşleri neredeyse sadece kotiledon yapraklarla duruyorlar.

Bu fideler minik bir serada yaklaşık 10 günde çimlendiler yer olmadığı için dışarıda şaşırtıldılar. Çimlenmelerinden itibaren gösterdikleri gelişme çok iyiydi ancak dışarıya şaşırtılmalarından sonra gelişme tamamen durdu hatta bazılarında aşırı bir yıpranma mevcut. Geceleri 5 derece olan sıcaklık onlara pek iyi gelmedi.
Bu fideler bir üsttekilerin kardeşleri aralarındaki tek fark şaşırtmalarının sera içinde yapılması. Gündüz aşırı sıcak olduğu için seranın iki yanı açılıp gece tekrar kapatılıyor.

Bu resimde görünen fide ev içinde çimlendirilip ilk şaşırtması yine ev içinde ikinci şaşırtması sera içinde yapıldı. Gelişmesi diğerlerinle kıyaslanamayacak kadar güzel hatta yavaş yavaş altta koltuklar çıkmaya başladı.